Trwają zbiory buraków cukrowych. Cena skupu 2023 i stawka dopłat zapewniają dochodowość plantatorom

- Zbiór buraków odbywa się sprawnie, pogoda nie komplikuje prac polowych - relacjonuje Strefie Agro Rafał Strachota z Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego. Przyznaje, że plony w kraju są zróżnicowane w zależności od regionu.

- Najwyższe uzyskiwane są w Polsce południowej, południowo-wschodniej i na Pomorzu. Najniższe w rejonach, gdzie niedobór opadów był najbardziej odczuwalny (województwa: wielkopolskie, łódzkie, mazowieckie i część kujawsko-pomorskiego). Średnie plony szacujemy na poziomie 64-65 t/ha, czyli nieco wyższym nie w roku ubiegłym - podaje przedstawiciel KZPBC.

Pesymistyczne nastroje na wsi podbija z jednej strony presja niskich cen skupu m.in. zbóż i rzepaku, z drugiej wysokie koszty produkcji. Według październikowych kalkulacji Wielkopolskiej Izby Rolniczej opłacalność produkcji roślinnej jest dzisiaj pod kreską.

Wynik ekonomiczny z 1 ha pszenicy ozimej wg samorządu rolniczego obecnie jest ujemny i wynosi w październiku 2023 roku -796,86 zł, dla jęczmienia -1658,80 zł, dla kukurydzy aż -2564,97 zł, w przypadku rzepaku -128,57 zł. Dodatni wynik ma dawać uprawa buraków cukrowych i dochód z hektara oszacowano na 4545,97 zł. Jedyny na plusie i to znacznym.

- Jeżeli chodzi o dochodowość, to rzeczywiście uprawa buraka cukrowego obecnie ją zapewnia - uważa Rafał Strachota z KZPBC. - Związki plantatorów wynegocjowały dobre stawki gwarantowane oraz odpowiedni udział w tzw. podziale premii ze sprzedaży cukru.

Uprawa buraków cukrowych w 2023 roku według danych ARiMR zajmuje nieco ponad 265 tys. hektarów. To wzrost powierzchni, która rok temu wynosiła 221 tys. ha, a w 2021 roku 247 tys. ha. Główny Urząd Statystyczny szacuje, że zbiór buraków będzie ok. 12 proc. większy od ubiegłorocznego.

Pogoda mimo niedoborów wody i okresowych chłodów na ogół sprzyjała wegetacji buraków. Kiedy w sierpniu więcej popadało, nastąpił przyrost masy korzeniowej, jednak jak wskazują rzeczoznawcy GUS, dobre uwilgotnienie gleby w końcowej fazie wegetacji powoduje z jednej strony przyrost masy korzeni buraków cukrowych, ale z drugiej też spadek polaryzacji. Szacowany pod koniec września plon z hektara może wynieść przeciętnie 620 dt.

Na kampanię cukrowniczą w 2023 roku Krajowa Grupa Spożywcza zapowiedziała plantatorom stawkę nie mniej niż 45 euro netto za 1 tonę buraków o zawartości cukru 16 proc. za buraki kontraktowe, natomiast za buraki nadwyżkowe nie mniej niż 100 zł netto za 1 tonę buraków fizycznych.

W przyszłym roku kwota ma nieco wzrosnąć. Zarząd KGS uzgodnił w czerwcu 2023 r. z Radą Związków Plantatorów Buraka Cukrowego działającą przy spółce, że plantatorzy dostarczający buraki do KGS w 2024 roku otrzymają zapłatę za buraki kontraktowane nie mniej niż 46,5 euro netto za 1 tonę buraków o polaryzacji cukru 16 proc..

Plantatorzy KGS (czyli dawniej Krajowej Spółki Cukrowej) otrzymają wyższą dopłatę za okrywanie pryzm buraczanych. Dopłata zwiększy się z obecnych 2,5 zł do 6 zł za każdą tonę.

W umowie na rok 2024 pozostają zapisy dotyczące wypłaty świadczenia dodatkowego wypłacanego Plantatorom do buraków kontraktowanych w przypadku gdy średnioroczna cena netto sprzedaży cukru przekroczy poziom 640 euro za tonę.

- Ustalona cena za buraki jest naprawdę dobra. Ponadto obowiązuje klauzula za podział zysku z ceny cukru, co jest bardzo korzystnym rozwiązaniem dla Plantatorów. Wypłaty rozpoczną się już na przełomie sierpnia i września – ocenił wówczas Krzysztof Nykiel, Prezes Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego.

Przypominamy, że Krajowa Grupa Spożywcza S.A. na kampanię cukrowniczą w 2023 roku oferuje Plantatorom następujące ceny buraków cukrowych:

• buraki kontraktowane – nie mniej niż 45 euro netto za 1 tonę buraków o polaryzacji 16%;
• buraki nadwyżkowe – nie mniej niż 100 zł netto za 1 tonę buraków fizycznych.

Z projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek płatności bezpośrednich, w tym związanych do powierzchni upraw za 2023 r., płatność do powierzchni upraw buraków powinna wynieść 1391,96 zł/ha buraków kontraktowanych. W poprzednich latach było to:

• 2020 - 1516,30 zł/ha
• 2021 - 1547,13 zł/ha
• 2022 - 1806,58 zł/ha

W 2023 r. o płatność wnioskowało na łączną powierzchnię buraków cukrowych wynoszącą 261 613,97 ha, podaje Krajowy Związek Plantatorów Buraka Cukrowego.

Do wyników ekonomicznych nawiązywał podczas wrześniowych warsztatów polowych w Żołędnicy Krzysztof Jachimowski, przewodniczący Federacji Związków Plantatorów Buraka Cukrowego Grupy Pfeifer&Langen Polska i członek prezydium KZPBC.

– Dla rolnictwa rok 2023 jest trudny ze względu na rosnące koszty działalności. Ale na tym tle wyróżnia się burak cukrowy, którego uprawa daje stabilne i satysfakcjonujące zyski – mówił Jachimowski.

Jednak nic nie trwa wiecznie. Roman Kubiak, prezes Pfeifer&Langen Polska podkreślił, że w tej chwili jest bardzo dobry okres dla plantatorów buraka cukrowego, ale trzeba go wykorzystać, by przygotować się na nadchodzącą przyszłość. Jego zdaniem należy wypracować rozwiązania agrotechniczne pozwalające jak najlepiej wykorzystać wodę.

– Przy zmniejszeniu opadów, a także ograniczeniu środków ochrony roślin, musimy korzystać z takich metod, które pozwolą nam utrzymać koszty na właściwym poziomie z możliwością zwiększenia plonów – uważa Roman Kubiak.

Początek kampanii cukrowniczej cukrowniach Pfeifer&Langen Polska miał miejsce już w Sierpniu. Najpierw piece rozpalono w Miejskiej Górce i Glinojecku, potem w Gostyniu i Środzie Wielkopolskiej. Spółka wyjaśniała, że wyznaczenie początku kampanii jest uzależnione od szacowanej ilości buraków do przerobu w danym sezonie.

– Warunki pogodowe, zwłaszcza w rejonach cukrowni w Wielkopolsce w ostatnim czasie, sprzyjały intensywnemu rozwojowi buraków. Dlatego zdecydowaliśmy się na szybki termin rozpoczęcia kampanii – tłumaczy Mirosław Paluch, dyrektor działu surowcowego Pfeifer&Langen Polska.

Obie fabryki Nordzucker Polska rozpoczęły przerób buraków we wrześniu. Pierwsze buraki w tegorocznej kampanii dostarczone zostały do Cukrowni Chełmża, która rozpoczęła produkcję 12 września. Dwa dni później rozpoczął kampanię Zakład w Opalenicy. Produkcja cukru w kampanii 2023/24 ma potrwać około 130 dni i zakończyć się w trzeciej dekadzie stycznia.

- Jesteśmy na początku, trwającej 115 dni, kampanii cukrowniczej. W jej trakcie planujemy skupić ponad 7 mln ton buraków cukrowych od 13 tysięcy plantatorów i wyprodukować z tego ponad milion ton cukru! - komunikowała w mediach społecznościowych 19 września Krajowa Grupa Spożywcza.